The purpose of this article is to examine the influence of surrealistic painting on contemporary advertising, taking into consideration the differences in use of surrealistic references on three levels of literalness: advertisement citing specific, surrealistic images, advertisement made of mosaic of various borrowings from surrealistic painting, finally advertisement created in a surrealistic manner, considered as a type of post-surrealistic masterpiece. To begin with theoretical issues connected with postmodern culture of image, the phenomena of contemporary advertisement and its intertextual relations with art, author tries to find answers on following questions: Why surrealism became so attractive material for advertisement? Is it possible, to acknowledge advertisement profiting from surrealistic painting, as an example of postmodern statement? Is it valid, basing on its example, to treat about the type of transgression in contemporary advertisement? The conclusions of this analysis include: purpose and function of use of surrealism in advertisement, the role of visual layer, disappearance of persuasive function to the benefit of strengthening the esthetic function and inscribing advertisement into postmodern paradigm of culture.

Celem niniejszego artykułu jest zbadanie wpływu malarstwa surrealistycznego na reklamę współczesną, z uwzględnieniem różnic w posługiwaniu się surrealistycznymi odniesieniami na trzech poziomach dosłowności: reklamy cytującej konkretne obrazy surrealistyczne, reklamy tworzonej z mozaiki różnych zapożyczeń z tego kierunku w malarstwie oraz reklamy tworzonej w estetyce surrealizmu, która uznana została za rodzaj postsurrealnego dzieła. Wychodząc od zagadnień teoretycznych, związanych z postmodernistyczną kulturą obrazu, fenomenem reklamy współczesnej oraz jej intertekstualnymi związkami ze sztuką, podjęto próbę znalezienia odpowiedzi na wiele pytań: Dlaczego surrealizm stał się tak atrakcyjnym tworzywem dla reklamy? Czy reklamy wykorzystujące motywy z malarstwa surrealistycznego można uznać za przykład komunikatu postmodernistycznego? Czy na ich przykładzie zasadne jest mówienie o rodzaju transgresji reklamy współczesnej? We wnioskach z analizy zostały ujęte: cele i funkcje wykorzystania surrealizmu w reklamie, rola warstwy wizualnej, zanik funkcji perswazyjnej na rzecz wzmocnienia funkcji estetycznej oraz wpisanie reklamy w postmodernistyczny paradygmat kultury.